گردشگری پزشکی زیبایی سال گذشته برای ترکیه سه میلیارد دلار درآمد داشت. جراحی‌هایی محبوب که شماری از کلینیکهای ترکیه را به صرافت گسترش فعالیتشان در اروپا و بریتانیا انداخته است. خارج از گود اما نگرانی‌هایی درباره ریسک این جراحی‌های کم‌دقت و پر‌خطر وجود دارد.
جدای از هزینه مقرون به صرفه و جذابیت بهبودی در کنار استخر هتل، این سوال وجود دارد که آیا هر یک از این کلینیک‌ها واقعا برای بیماران تجربه مثبتی بر جای می‌گذارند؟
جراحی زیبایی سریع و آسان که در پایان تعطیلات انجام میشود، با وجود افزایش محبوبیت فیلترهای تیک‌تاک ممکن است جذاب به نظر برسد اما داستان‌‌های ترسناک درباره عمل‌های ناموفق و حتی مرگ پس از بروز اشتباه در روند جراحی را نیز نباید نادیده گرفت.
چرا این اعداد و ارقام به سرعت در حال افزایش است؟ آیا باید نگران پیامدهای احتمالی آن باشیم؟
مجله کازموپلیتن از نزدیک به بررسی این نگرانی‌ها در مورد ایمنی بیماران و بازدید از کلینیکهای درمانی ترکیه پرداخته است.
بیمارستان یا هتل پنج ستاره؟
با وجود گرمای ۳۰ درجه، وقتی از درهای بیمارستان جدید آجی بادم در آتاشهیر عبور میکنم، تهویه هوا بلافاصله پوستم را خنک میکند. این بیمارستان یکی از ۱۰ سایت متمرکز بر جراحی زیبایی این منطقه از استانبول در کشور ترکیه است.
من اولین زن جوانی نیستم که وارد این بیمارستان میشود و مشتاق کسب اطلاعات بیشتر در مورد انجام عمل زیبایی در خارج از کشور است. اگر سرهای بانداژ شده و حفاظ‌های بینی را در فرودگاه ببینید، باید بدانید که آخرین نفر هم نخواهم بود.
اکنون ۲۴ سال است گروه آجی بادم ادعا میکند «مراقبتهای بهداشتی ممتاز» ارائه میدهد و مردم را تشویق میکند برای جراحی «مقرون به صرفه» به خارج از کشور خود سفر کنند. آن‌ها تنها یکی از چندین کلینیک خصوصی هستند که بازار رو به رشدی از گردشگری به اصطلاح پزشکی را ارائه میدهند.
آجی بادم که سال گذشته ۱۲۰ میلیون دلار درآمد داشت، یکی از کلینیک‌هایی است که قصد دارد شعبه‌ای در خاک بریتانیا راه‌اندازی کند.
این شرکت با افتخار خود را به‌عنوان ارائه‌دهنده‌ای پیشرو در زمینه جراحی پلاستیک در ترکیه تبلیغ میکند. این در حالی است که تنها چهار مورد از ۱۰ بیمارستان آن با کمیسیون مشترک بین‌المللی که یک مرجع مستقل برای نظارت بر ایمنی بیمار است، همکاری می‌کنند.
هر یک از چهار سایتی که در تور با راهنما بازدید میکنم بی‌نقص و بیشتر شبیه به هتل‌‌های سطح بالا هستند و هر بخش، از انکولوژی گرفته تا دندان‌پزشکی، تجهیزاتی به روز دارند.
مشاورههای درمانی مجازی و صورت حساب دور از انتظار
در بیمارستان مسلک آجی بادم با اردم گوون، استادیار، متخصص زیبایی و جراحی پلاستیک ملاقات کردم.
به دلیل مانع زبانی جزیی، به شیوه‌‌ای درهم و برهم در مورد تخصص او که بزرگ کردن سینه است صحبت میکنیم.
او اعتقاد دارد ترکیه بهترین مکان در جهان برای گردشگری پزشکی است.
دکتر گوون دلیل این ادعای خود را «آموزش خوب» میداند. او معتقد است پزشکان و جراحان به خوبی از اهمیت یک مشاوره دقیق قبل از عمل برای مدیریت انتظارات شامل توضیح در مورد عوارض احتمالی جراحی فرد مراجعه کننده آگاه هستند.
اما وقتی دکتر گوون میگوید که «زمان کمی برای مشاورههای حضوری» دارد و مشاورههای قبل از عمل آنلاین انجام می‌‌شوند، نگران می‌‌شوم.
او توضیح میدهد: «من می‌‌توانم برای بیماری که عکس یا فیلم ارسال میکند توصیه‌هایی ارائه کنم اما اگر آن‌ها بخواهند چیزی بپرسند، برای این کار وقت کافی ندارم. همه می‌خواهند در مورد چیزی بدانند.»
در مقابل، سخنگوی کلینیک به کازموپلیتن میگوید که این یک سوءتفاهم است و منظور گوون صرفا این است که باید از قبل، هماهنگی لازم برای مشاوره حضوری انجام شود.
ممکن است سایر کلینیکهای کوچک‌تر به بیماران قول مشاوره سریع بدهند اما اینجا در عرض چند ساعت و پس از اولین تماس با کلینیک، به‌عنوان یک جراح پرمشغله، نمی‌توان به سرعت برای مشاوره حضوری زمان تعیین کرد.
این عدم اطمینان در مورد ارزیابی‌های حضوری نگران کننده و با انتظارات در مورد مراقبتهای پزشکی خصوصی در تضاد است.
قبل از هر نوع جراحی در انگلستان، مشاوره حضوری یک الزام قانونی است. در واقع، اغلب مشاورههای حضوری متعددی قبل از انجام یک عمل زیبایی در اینجا انجام میشود تا بیماران بتوانند کاملا آگاهانه رضایت دهند.
دیدن بدن شما از نزدیک، به این معنی است که پزشک می‌تواند تایید کند آیا می‌تواند عمل جراحی را با خیال راحت انجام دهد یا خیر؟
یکی از پروفسورهای آجی بادم، دکتر محمت ولی کارالتین، میگوید که حتی تحت مراقبتهای ممتاز او، طبیعی است که فرآیند جراحی برای بیمار روند آسانی به نظر نرسد.
او میگوید: «من کمی دیوانه هستم و بنابراین،گاهی اوقات می‌‌توانم همه برنامه‌ها را تغییر دهم که می‌تواند برای بیمار شوکه کننده باشد. ممکن است چیزی به روند درمان اضافه کنم و امور مالی بگوید دکتر! ما این هزینه‌ها را به بیمار اعلام نکرده‌ایم.»
دکتر سپس می‌خندد: «اما این مشکل من نیست.»
هنگامی که کازموپلیتن برای پیگیری این نظرات با آجی بادم تماس می‌گیرد، سخنگوی کلینیک میگوید که دکتر به وضوح شوخی میکند چرا که هزینه‌ها و برنامه درمانی بدون اطلاع بیمار دچار تغییر نمی‌شود.
آن‌ها همچنین به جراحی‌های موفق دکتر مهمت ولی کارالتین، از جمله رهبری موفقیت‌آمیز تیمی اشاره کردند که دوقلوهای به هم چسبیده را از هم جدا کرده و یک جراحی پیشگام پیوند چهره است.
آن‌ها همچنین می‌گویند: «بحث مالی در صلاحیت استاد نیست. او توصیه میکند که درمان صحیح و ایمنی بیمار در درجه اول اهمیت قرار گیرد.»
واضح است که از آجی بادم باید انتظار چنین پاسخی را داشت اما نابرابری در آنچه که ما آن را مراقبتهای استاندارد قبل از عمل می‌دانیم، همچنین موانع زبانی موجود میتوانند مشکلاتی را برای بیماران ایجاد کنند.
میخواهیم سیستم درمانی بریتانیا را درک کنیم
در بازدید بعدی، من به دفتر شیک طبقه بالا دعوت می‌‌شوم تا ارائه‌ای درباره برنامه‌های آجی بادم را برای تثبیت بهتر خود در بازارهای بهداشت و درمان غرب تماشا کنم.
سخنگوی کلینیک میگوید: «در سال ۲۰۱۷ اولین بیمارستان غربی ما در آمستردام افتتاح شد.»
راسیم توپوز، مدیر ارشد اجرایی و مدیر کل گروه پزشکی، میافزاید: «ما میخواهیم سیستم درمانی بریتانیا را درک کنیم.»
آن‌ها در طول ارائه توضیح میدهند که در طول سه تا چهار سال گذشته خیلی چیز‌ها از مقررات گرفته تا نیاز‌ها و فرهنگ‌‌های مختلف درباره بازار اروپا یاد گرفته‌‌اند و مناقصه آن‌ها برای ورود به بازار بریتانیا در حال انجام است.
همچنین با افتتاح یک «مرکز تماس» جدید در لندن، بیماران احتمالی میتوانند سوالات خود را در مورد عمل‌های جراحی در خارج از کشور بپرسند.
دیوید رولند، مدیر اندیشکده مستقل و غیرحزبی، مرکز سلامت و منافع عمومی (CHPI) به کازموپلیتن میگوید که هر کلینیک خصوصی جدیدی برای ارائه خدمات در بریتانیا باید مجوز داشته باشد و ثبت شود.
او ادامه میدهد: «این یک الزام قانونی است. آن‌ها نمی‌توانند از آن طفره بروند اما تعداد زیادی خلاء قانونی، به ویژه در مورد مداخلات زیبایی غیر‌جراحی وجود دارد ....»
گردشگری پزشکی و ماشین بازاریابی که به خوبی روغن‌کاری شده
در گذشته ایده جراحی برای داشتن ظاهری زیبا مختص افراد ثروتمند و مشهور بود اما در سال‌های اخیر انجام جراحی زیبایی هم در دسترس‌تر و هم عادی‌تر شده است.
تیک‌تاک مملو از اینفلوئنسرها و افراد مشهوری با باسن‌های بزرگ شده، بینی‌‌های کوچک و شکم‌های صاف است.
هشتگ TurkeyTeeth بیش از ۲۷۳ میلیون بازدید دارد و تفاوت قیمت بین جراحی داخل بریتانیا و جراحی در خارج از کشور واقعا خیره کننده است.
برای مثال عمل بینی در بریتانیا بین چهار تا هفت هزار پوند هزینه دارد اما در ترکیه هزینه این عمل از هزار و ۸۰۰ پوند شروع میشود.
در حالی که قوانین ترکیه از بازاریابی مستقیم به مشتری در بخش مراقبتهای بهداشتی خصوصی جلوگیری میکند، روش غیرمستقیم و از طریق اینفلوئنسرها مجاز است.
بازاریابی جراحی بسیار موذیانه‌تر و مخفیانه‌تر از آنچه ما تصور میکنیم انجام میشود؛ در نتیجه زمانی که شاهد جنبه بد این جراحی‌ها هستیم، مثلا زمانی که جراحی لیفت باسن برزیلی نتیجه بدی به همراه دارد، سوگیری خوش‌بینی طبیعی مغز ما باعث میشود فکر کنیم هرگز چنین اتفاقی برای ما نخواهد افتاد. شرایط کاملا ناامید کننده‌ای که در حال افزایش است.
این پذیرش، همراه با کالایی شدن گردشگری پزشکی به این معنی است که امروزه ما در معرض خطر درمان با روش‌هایی مانند مد سریع هستیم و هر دو تقریبا با یک شیوه به فروش می‌رسند.
گویی تغییر دادن شکل بدنمان به روش ساده‌ای برای بالا بردن اعتماد به نفس تبدیل شده است.
در اصل، گردشگری پزشکی یک ماشین بازاریابی سریع و پرطرفدار است که دقیقا میداند چگونه افراد بالقوه را به مشتری‌های بالفعل تبدیل کند.
برای بسیاری از افراد، روش‌های رزرو آسان و سریع که از طریق پلتفرم‌هایی مانند واتس‌اپ انجام میشود، مزیت محسوب میشود.
در واقع شما حتی نیازی به تماس تلفنی برای رزرو کردن عمل زیبایی سینه ندارید.
تاثیر روانی جراحی‌های ارزان قیمت
استلیوس کیوسس، روان‌درمانگر و مدرس دانشگاه هاروارد، توضیح میدهد که شرایط موجود باعث نگرانی روان‌شناسان شده است.
او به کازموپلیتن میگوید: «درک این نکته ضروری است که جراحی پلاستیک به عنوان جایگزینی برای برخورد با مسایل عاطفی یا روانی اساسی جوابگو نیست. توصیه میکنم اگر با نگرانی‌‌های مربوط به ظاهر بدن خود دست و پنجه نرم می‌‌کنید، به دنبال درمان یا مشاوره باشید.»
کیوسس میافزاید که این نوع جراحی‌های ارزان به ویژه برای مبتلایان به اختلال بد شکلی بدن (BDD) که دو درصد از جمعیت را تحت تاثیر می‌گذارد خطرناک است زیرا قرار گرفتن در معرض این نوع پیام‌ها، آسیب‌پذیری‌ها را تشدید میکند و برای برخی می‌تواند منجر به اعتیاد به جراحی زیبایی شود.
شارلوت، متخصص اکستنشن مو، ۳۵ ساله از ایر شایر، به خوبی با این احساس آشناست چرا که کلمه «زشت» برای سال‌ها و به لطف اختلال BDD، عزت نفس او را تحت تاثیر قرار داده بود.
شارلوت می‌‌دانست انجام جراحی زیبایی در بریتانیا از نظر مالی امکان‌پذیر نیست اما می‌توانست برای دریافت کارت اعتباری جدید ثبت‌‌نام و به خارج از کشور سفر کند.
شارلوت قبل از اینکه به خود بیاید، عمل جراحی خود را از طریق واتس‌اپ رزرو کرده و در هواپیما در راه ترکیه بود.
رویکرد تکانشی به جراحی‌های ارزان قیمت که او آن را به ADHD یا اختلال کم‌توجهی بزرگسالان نسبت میدهد، شارلوت را به انجام چندین عمل زیبایی در خارج از کشور سوق داد.
او اما زمانی متوجه هزینه واقعی این جراحی‌ها شد که در پی واکنش شدید به مُسکن‌های تجویزی پس از عمل بزرگ کردن سینه، در آشپزخانه خود از حال رفت. خوشبختانه همسایه‌ها او را به اورژانس رساندند.
جالب اینجاست که کمتر از یک سال بعد، شارلوت در هواپیما در راه بازگشت به ترکیه برای انجام جراحی لیفت صورت بود.
او میگوید: «از همان لحظه‌ای که جراح را ملاقات کردم، می‌‌دانستم که چیزی درست نیست اما هنگامی که پول را پرداخت کردم، کار از کار گذشته بود زیرا آن‌ها بازپرداخت ارائه نمی‌دهند.»
حتی زمانی که شارلوت تصمیم گرفت به جای عمل بینی و لیفت صورت، فقط لیفت پوست انجام دهد که نسبت به آنچه رزرو کرده بود هزینه کمتری داشت، برای «نه گفتن» به اندازه کافی احساس قدرت نکرد.
ان‌اچ‌اس نمیتواند تاوان این انتخاب را پرداخت کند
در سال ۲۰۱۸، روزنامه میرر گزارش داد به دلیل عوارض ناشی از جراحی زیبایی در خارج از کشور، یک صورت‌حساب ۳۰ میلیون پوندی برای NHS (سرویس سلامت ملی بریتانیا) باقی مانده است.
یک سال بعد، تحقیقات، نگرانی‌هایی را در مورد فقدان مقررات در مورد عمل‌های زیبایی در خارج از کشور ایجاد کرد و گزارش‌هایی از مرگ افراد بر اثر عمل‌های زیبایی مانند لیفت باسن برزیلی در ترکیه، ارائه شد.
به همین دلیل BAAP (انجمن جراحان پلاستیک زیبایی بریتانیا) نسبت به افزایش ۴۴ درصدی عوارض ناشی از جراحی زیبایی در خارج از کشور هشدار داد و گفت که ۱۰۰ درصد این اختلال‌ها در نتیجه عمل‌های جراحی انجام شده در ترکیه رخ داده است.
رولند به کازموپلیتن میگوید که به دلیل کمبود بودجه در دهه گذشته، سیستم مراقبتهای بهداشتی نابرابر و آسیب‌رسانی در بریتانیا در حال ظهور است.
او توضیح میدهد که کمبود بودجه باعث بی عدالتی در سیستم میشود و این سیستم نابرابر، تاثیر گسترده‌تری دارد.
رولند میگوید: «این سیستم معیوب به نوعی صنعت گردشگری پزشکی را تغذیه میکند.»
در بسیاری از موارد، NHS به کاهش رنج بیماران به دلیل ناکامی‌های گردشگری پزشکی کمک میکند اما خود این سیستم، مشکلات بی‌سابقه‌ای در زمینه کارمندان، زمان انتظار و بودجه دارد.
بنابراین اگر نتیجه جراحی تهدیدی برای زندگی چه به شکل آسیب جسمی و چه روانی نبوده یا به عفونت منجر نشده باشد، بعید است بیمارستان محلی بتواند خدماتی به شما ارائه کند.
برخی افراد نیز ممکن است به دلیل انتخاب این‌گونه جراحی‌ها، از مراجعه به پزشک خجالت بکشند.
آجی بادم تاکید میکند در صورت بروز عارضه پزشکی برای کسانی که مایل‌اند به جراح اصلی خود مراجعه کنند، همیشه درمان مجدد را تضمین میکند. این در حالی است که پرواز در این شرایط خطر عوارض لخته شدن خون و قرار گرفتن در معرض آلودگی را همراه دارد.
دکتر پل بانول، جراح پلاستیک و زیبایی مستقر در بریتانیا که جراحی‌های اصلاحی متعددی انجام داده است، میگوید: «ارزان بودن در درازمدت می‌تواند بسیار گران‌تر تمام شود.»
او میگوید: «البته تعداد زیادی از جراحان درجه یک در خارج از کشور وجود دارند که کارشان را عالی انجام میدهند اما موضوع این نیست بلکه مشکل مربوط به دوره نقاهت است. اگر جراحی در خارج از کشور انجام شود، کنترل عوارض احتمالی ناشی از آن سخت خواهد بود.»
تاثیر خروج از اتحادیه اروپا
رولند توضیح میدهد که خروج ما (بریتانیا) از اتحادیه اروپا، افرادی را که به دنبال جراحی در خارج از کشور هستند بیشتر در معرض خطر قرار داده است زیرا ما دیگر از سوی قوانینی که برای کمک به حفظ امنیت افراد طراحی شده است، محافظت نمی‌‌شویم.
با وجود تمام ریسک‌ها، برای برخی از افراد، رفتن به خارج آخرین راه‌حل و تنها امید است.
لورنا، ۳۱ ساله، طراح گرافیک ارشد از سافولک، میگوید که پس از تلاش برای رسیدگی به مشکلات سلامتی مرتبط با اضافه وزن در بریتانیا و پس از آنکه متوجه شده توان پرداخت هزینه بخش خصوصی برای جراحی معده مرتبط با کاهش وزن را ندارد، تصمیم گرفته وام کوچکی بگیرد و برای جراحی آندوسکوپی معده در بیمارستان پارک مدیکال در شهر مرسین آدانا به ترکیه سفر کند.
او توضیح میدهد: «پس از ماه‌‌ها تحقیق با یک بیمارستان تماس گرفتم. آن‌ها اطلاعات تماس من را به یک مشاور مستقر در بریتانیا دادند و او از طریق واتس‌اپ با من تماس گرفت. پس از حدود یک ساعت‌ونیم سوال و جواب، تنها کاری که باید انجام می‌‌دادم برنامه‌ریزی برای پروازهایم بود.»
لورنا علی‌رغم اینکه مجبور است از طریق برنامه ترجمه گوگل با تیم پزشکی خود صحبت کند، میگوید: «با توجه به کیفیت زندگی‌ام قبل از عمل، اگر به عقب برگردم بدون لحظه‌ای تردید دوباره همین تصمیم را می‌گیرم.»
اما لورنا از زمان عمل هیچ کلمه‌ای از جراح خود، یا بیمارستانی که به آن مراجعه کرده، نشنیده است؛ به این معنی که لورنا برای مراقبتهای بعد از عمل باید به پزشک عمومی محلی خود مراجعه کند.
در تماس تصویری‌ای که با شارلوت داشتم، او زخم باز پشت گوشش ناشی از جراحی نادرست لیفت صورت را به من نشان میدهد.
حتی حالا، بعد از تجربه از حال رفتنش در آشپزخانه و این زخم باز، او به من میگوید نمیتواند از این احساس خلاص شود که اگر فقط یک بار دیگر برای آخرین عمل به ترکیه برود، بالاخره از ظاهر خودش راضی خواهد بود.
شنیدنش سخت است و سخت‌تر اینکه شارلوت پس از صحبت در مورد زخم بعد از عملش در تیک‌تاک، با اقدامات قانونی از سوی بیمارستانی که به آن مراجعه کرده بود نیز مواجه است.
شارلوت به دلیل بندهای موجود در قراردادش با بیمارستان نمیتواند در مورد کلینیک در رسانه‌های اجتماعی منفی صحبت کند. همچنین نمیتواند شکایت خود را به صورت قانونی پیگیری کند.
یافته‌‌های OECD (سازمان توسعه و همکاری اقتصادی) روند نگران کننده‌ای را گزارش میدهد: اینکه به لطف بندهای زیرکانه موجود در قرارداد بین مرکز درمانی و بیمار، بیماران نمی‌توانند سهل‌انگاری‌های پیش آمده در روند درمان را مورد پیگرد قانونی قرار دهند.
من به این امید به ترکیه رفتم که در مورد ناکارآمدی روندی که صنعت گردشگری پزشکی بر مردم ناامید تحمیل میکند پاسخی پیدا کنم اما در عوض، حقیقتی نگران‌کننده را یافتم:
پشت روکش پر زرق و برق صنعت توریسم پزشکی ترکیه و آن تصویر عالی «قبل و بعد»، ماشین دریافت پولی است که با وجود کاستی‌‌های اسفناک، افراد آسیب‌پذیر را هدف قرار میدهد و حالا این صنعت به دنبال ورود به خاک انگلستان است.
تنها کاری که می‌توانیم انجام دهیم این است که امیدوار باشیم این اتفاق نیفتد.