دونالد ترامپ در حال تشکیل کابینهای است که در تمامی جنبههای امنیتی و اقتصادی، بر لزوم مقابله جدی با چین تاکید دارد و به نظر میرسد رویکردی تهاجمی در قبال این کشور اتخاذ کند، با این حال، نشانههایی وجود دارد که دولت ترامپ ممکن است در حوزه تجارت با چین رویکردی ملایمتری اتخاذ کند.
بررسی صحبتها و مواضع چهرههایی که ترامپ نامزد پستهای اصلی دولت خود در حوزههای سیاسی، امنیتی و اقتصادی کرده است نشان میدهد دولت ترامپ در طیف وسیعی از مسائل از از موضعگیری نظامی گرفته تا تجارت، فنآوری، جاسوسی، حقوق بشر و تایوان با دولت چین مساله خواهد داشت.
این چهرهها که مواضع صریحی در مخالفت با چین دارند شامل مارکو روبیو، سناتور فلوریدا بهعنوان وزیر امور خارجه، مایکل والتز، نماینده کنگره از فلوریدا بهعنوان مشاور امنیت ملی، و پیت هگست، شخصیت سابق تلویزیونی فاکس نیوز را بهعنوان وزیر دفاع برگزیده است.
سنا باید این افراد را تائید شوند، هرچند به گزارش نیویورک تایمز، ترامپ ایده استفاده از انتصابات در زمان تعطیلات سنا را برای دور زدن این فرآیند مطرح کرده است.
بر اساس این گزارش، این انتخابها میتواند آغازگر دورهای جدید از تنش با کشوری هستهای باشد که بزرگترین ارتش جهان و دومین اقتصاد بزرگ دنیا را داراست و بسیاری از مقامات عالیرتبه آن، آمریکا را یک ابرقدرت در حال افول میبینند.
تقابل تندروها با دیدگاههای تجاری
به گزارش نیویورک تایمز، در واشنگتن، اجماعی بین دموکراتها و جمهوریخواهان شکل گرفته است که چین باید محدود شود، زیرا تنها کشوری است که میتواند سلطه جهانی آمریکا را به چالش بکشد.
انتصابات ترامپ هم میتواند نشاندهنده موضعی تندتر نسبت به چین در مقایسه با دولت بایدن باشد، هرچند بایدن نیز رویکردی نسبتا تهاجمی در قبال چین اتخاذ کرد و برخی از سیاستهای دوره اول ترامپ را ادامه داد.
با این حال، بر اساس این گزارش، نشانههایی وجود دارد که ترامپ ممکن است برای جلوگیری از تلاطم در بازار سهام که در چند سال اخیر تقویت شده است، در حوزه تجارت رویکردی ملایمتر نسبت به چین اتخاذ کند.
از جمله این نشانهها این است که ترامپ سهشنبه اعلام کرد که قصد دارد هاوارد لوتنیک، مدیرعامل شرکت کانتور فیتزجرالد را بهعنوان وزیر بازرگانی و ناظر دفتر نماینده تجاری ایالات متحده منصوب کند.
بنا بر اعلام ترامپ، لوتنیک «رهبری برنامه تعرفه و تجارت آمریکا را بر عهده خواهد داشت» و این در حالی است که لوتنیک از تعرفههای هدفمندتر حمایت میکند و معتقد است ترامپ «میخواهد با چین معامله کند.»
اختلاف در رویکرد به چین
به نوشته نیویورک تایمز، مشاوران امنیت ملی ترامپ از زبان تندتری استفاده میکنند و از همکاری با چین در مسائل جهانی، همانند آنچه مشاوران بایدن مطرح میکنند، اجتناب میورزند.
از آن جمله مایکل والتز است که سال گذشته در جریان یک گردهمایی گفت: «من معتقدم حزب کمونیست چین وارد جنگ سردی با ایالات متحده شده و بهصراحت قصد دارد نظم جهانی لیبرال و غربمحور پس از جنگ جهانی دوم را جایگزین کند.»
این مشاوران حوزه امنیتی ترامپ ممکن است با همکارانی مانند لوتنیک و ایلان ماسک، مدیرعامل تسلا و مشاور نزدیک ترامپ، که منافع تجاری مهمی در چین دارند، دچار تنش شوند.
اما بر اساس این گزارش، ترامپ نیز در قبال چین بیشتر معاملهگر است تا ایدئولوژیک، و تمایل دارد با تهدید یا اعمال تعرفهها به توافقاتی برسد که به گفته او به نفع آمریکا است.
علاوه بر این، ترامپ بهندرت از حقوق بشر حمایت کرده و یا درباره نقض حقوقبشر در چین یا سایر کشورهای استبدادی اظهارنظر کرده و در مواردی از رهبران خودکامهای مانند شی جینپینگ با تحسین یاد کرده است.
عدم قطعیت در روابط آمریکا و چین
این ترکیب انگیزهها و ایدهها در دولت آینده ترامپ، عدم قطعیت قابلتوجهی را درباره جهتگیری دولت ترامپ درباره چین ایجاد کرده است.
چین بهسرعت در حال تقویت ارتش خود است، ادعاهای ارضی مناقشهبرانگیزی در دریای چین جنوبی دارد و به دنبال سلطه بر تایوان است و همزمان به روسیه در جنگ اوکراین کمکهای تجاری میکند و ظرفیت فنآوری خود را بهسرعت گسترش میدهد.
در عین حال، چین همچنان یکی از بزرگترین شرکای تجاری آمریکا و تامینکننده و مشتری اصلی بسیاری از شرکتهای آمریکایی است. بایدن نیز بارها چین را شریک ضروری در مسائل جهانی مانند مساله تغییرات آبوهوایی، بیماریهای عفونی، مواد مخدر، تسلیحات هستهای و هوش مصنوعی عنوان کرده بود.
تضاد در سیاستهای داخلی
در دوره اول ترامپ، اختلاف شدیدی بین مشاوران و دستیاران او درباره سیاست آمریکا در قبال چین وجود داشت.
در دولت پیشن او هم، برخی مشاوران امنیت ملی و اقتصادی به دنبال مقابله تهاجمی با چین بودند، در حالی که مشاوران تجاری به حفظ رابطه و حتی تقویت روابط تجاری با چین متمایل بودند.
مارکو روبیو و مایکل والتز، همراه با رابرت لایتهایزر و پیتر ناوارو، دو چهره دیگر از همراهان ترامپ، ایده «جدا شدن» از چین را دنبال میکنند و معتقدند آمریکا با کاهش شدید روابط تجاری و دیگر ارتباطات با چین بهتر عمل خواهد کرد.
این گروه از چهرههای دولت پیش روی ترامپ، رویکرد «کاهش ریسک» که بایدن و برخی رهبران اروپایی برای شیوه تعامل با چین پیشنهاد میکنند را نقد میکنند.
موضع ترامپ در قبال تجارت با چین
ترامپ در مورد تجارت با چین مواضع سختی اتخاذ کرده است و ممکن است از تلاش برخی قانونگذاران جمهوریخواه، از جمله روبیو، برای لغو وضعیت «کاملهالوداد» تجاری چین حمایت کند، که منجر به افزایش تعرفهها بر کالاهای چینی میشود.
ترامپ در جریان کارزارهای انتخاباتی اعلام کرده بود که میخواهد تا ۶۰ درصد تعرفه بر واردات چین اعمال کند.
با این حال، ترامپ سابقه تغییر موضع در حوزه سیاست تجاری را دارد. او در دوره نخست ریاست جمهوریاش، به درخواست شی جینپینگ، تحریمها علیه شرکت فنآوری چینی زیتیایی را لغو کرد.
او همچنین به منظور رسیدن به توافق تجاری با چین برای ادامه فروش تجارت شرکتهای آمریکایی با هوآوی استثناهایی قائل شد و این در حالی بود که مشاوران امنیت ملی او این شرکتها را تهدید میدانستند و روبیو نیز از نرمش ترامپ در قبال زیتیایی انتقاد کرده بود.
تاثیر احتمالی روابط شخصی با شی جینپینگ
به گزارش نیویورک تایمز، نحوه برخورد ترامپ با چین ممکن است به تعامل او با شی جینپینگ بستگی داشته باشد.
شی ممکن است با تمجید و دیپلماسی شخصی سعی در جلب نظر ترامپ داشته باشد، همانطور که کیم جونگ اون، دیکتاتور کره شمالی، در دوره اول ترامپ انجام داد.
در سال ۲۰۱۷، ترامپ از شی در مارالاگو استقبال کرد، اما رابطه آنها مدتی بعد بهدلیل جنگ تجاری که ترامپ آغاز کرد، از هم پاشید.
اخیرا، شی در دیدار با بایدن در پرو، چهار «خط قرمز» چین در روابط با آمریکا را مطرح کرد: تایوان، دموکراسی و حقوق بشر، مسیر و سیستم سیاسی چین، و حق توسعه چین.
واکنش چین و تاثیر بر تایوان
به گزارش نیویورک تایمز، دولت چین هنوز بهطور رسمی درباره انتصابات ترامپ اظهار نظر نکرده است، اما تحلیلگران چینی انتصاب روبیو را چالشی برای چین میدانند.
این انتخابها در تایوان نیز بازتاب داشته است، جایی که حزب حاکم دموکراتیک مترقی، تلاشهای چین برای تسلط بر این جزیره را محکوم میکند.
وینسنت چائو، سیاستمدار تایوانی، به نیویورک تایمز گفت که انتخابهای ترامپ به متحدان واشینگتن در منطقه اقیانوس آرام اطمینان میدهد که آمریکا همچنان در حمایت از توانایی آنها برای مقاومت در برابر فشار و تهدید چین خواهد ایستاد.