ولودیمیر زلنسکی، رییسجمهوری اوکراین، جمعه شب ۹ آذر برای اولین بار از واگذاری موقت بخشی از سرزمین اوکراین به روسیه سخن گفت تا جنگ پایان یابد به شرط آنکه «چتر ناتو» بر فراز قلمرویی که کییف در اختیار دارد گشوده شود. او گفته این به معنای عضویت کامل اوکراین در ناتو نیست.
او در گفتوگویی با شبکه اسکاینیوز گفت که کشورش میتواند در ازای پیوستن به ناتو و ایجاد چتر ناتو بر فراز اوکراین، سرزمینهایی را که اکنون روسیه در شرق اوکراین به تصرف خود درآورده، بهطور موقت به مسکو واگذار کند.
زلنسکی افزود که پس از توافق بر سر آتشبس، کییف میتواند ار راههای «دیپلماتیک» و با مذاکره برای بازگرداندن آن بخش از قلمرو خود در شرق کشور که در حال حاضر تحت کنترل روسیه است، تلاش کند.
او تاکید کرد: «اگر میخواهیم مرحله داغ جنگ را متوقف کنیم، باید قلمرو اوکراین را که تحت کنترل خود داریم، زیر چتر ناتو قرار دهیم. این کاری است که ما باید به سرعت انجام دهیم. سپس اوکراین میتواند بخش دیگر قلمرو خود را از طریق دیپلماتیک پس بگیرد.»
زلنسکی در این مصاحبه توضیح داد که قرار گرفتن بقیه سرزمین ناتو در زیر «چتر ناتو» به معنای عضویت کامل اوکراین در ناتو نخواهد بود.
با این حال او تاکید کرد: «ما به حفاظت ناتو بسیار نیاز داریم، در غیر این صورت، پوتین بازخواهد گشت.»
ولادیمیر پوتین، بارها با عضویت اوکراین در ناتو مخالفت کرده و این موضوع را قابل مذاکره ندانسته است.
اظهارات ولودیمیر زلنسکی نشاندهنده تغییر قابل توجهی در موضع اوکراین است. کییف قبلا گفته بود تا زمانی که اوکراین به مرزهای شناختهشده بینالمللی خود بازگردد، به جنگ با روسیه ادامه خواهد داد.
علاوه بر شبهجزیره کریمه، روسیه در پی حمله به اوکراین در سال ۲۰۲۲ چهار منطقه دیگر را به تصرف خود درآورده و قصد دارد این مناطق را ضمیمه خاک خود کند.
زلنسکی در حالی از تغییر سیاست اوکراین خبر داده است که دونالد ترامپ، رییسجمهوری منتخب ایالات متحده، وعده داده است که در اولین روز دور دوم ریاست جمهوری خود به جنگ اوکراین پایان خواهد داد. در همین حال، حمایت از توافق صلح در میان متحدان اروپایی که خواستار رویکردی سرسختانه در مقابل روسیه بودند، در حال افزایش است.
بر اساس برنامههای ارائهشده از سوی تیم دونالد ترامپ، یک توافق صلح به معنای آن خواهد بود که خط مقدم فعلی در جای خود متوقف شود و اوکراین نیز موافقت کند که جاهطلبیهای خود برای پیوستن به ناتو را بهمدت ۲۰ سال کنار بگذارد. در صورت تحقق چنین توافقی، ایالات متحده برای جلوگیری از تهاجم دوباره روسیه، کمکهای تسلیحاتی در اختیار کییف قرار خواهد داد.
قرار گرفتن در زیر «چتر ناتو» میتواند به این معنی باشد که کشورهای عضو ناتو، از جمله بریتانیا، ایالات متحده، فرانسه و آلمان، تضمینهای امنیتی فردی و نه در قالب ناتو به اوکراین بدهند.
زلنسکی در مصاحبه خود با شبکه اسکاینیوز در پاسخ به این سوال که آیا کییف حاضر است در ازای عضویت کامل در ناتو بهطور کلی بخشی از قلمرو خود را به مسکو واگذار کند، گفت: «ممکن است اما هیچکس به ما پیشنهاد نکرده است که فقط با یک بخش یا بخش دیگر اوکراین در ناتو باشیم.»
او گفت که مایل است در ازای قرار دادن بخشهای آزاد اوکراین تحت چتر ناتو، واگذاری بخشهای تحت اشغال روسیه را در نظر بگیرد.
انتظار میرود بازگشت دونالد ترامپ به کاخ سفید در ۲۰ ژانویه مذاکرات در مورد چگونگی پایان دادن به جنگ اوکراین را تسریع کند.
براساس برخی از گمانهزنیها، ترامپ در حال بررسی طرحی است که بهموجب آن از نیروهای اروپایی و بریتانیایی بخواهد تا بهعنوان بخشی از طرح پایان دادن به جنگ، یک منطقه حائل ۱۳۰۰ کیلومتری بین روسیه و اوکراین ایجاد کنند.
بوریس جانسون، نخست وزیر سابق بریتانیا، پیشتر به روزنامه تلگراف گفته بود که نیروهای بریتانیایی باید به عنوان بخشی از هر توافق صلحی به دفاع از مرز اوکراین کمک کنند.
او گفت که هرگونه مسئولیت حفاظت از آتشبس آینده بین اوکراین و روسیه باید به یک گروه چند ملیتی از نیروهای حافظ صلح اروپایی واگذار شود.
جانسون در عین حال گفت: «فکر نمیکنم که باید نیروهای رزمی را برای مقابله با روسها اعزام کنیم، اما فکر میکنم بهعنوان بخشی از راه حل، باید نیروهای حافظ صلح چند ملیتی اروپایی داشته باشیم که مرز را زیر نظر داشته باشند و به اوکراینیها کمک کنند. بهنظر من چنین عملیات اروپایی نمیتواند بدون بریتانیا اتفاق بیفتد.»
نخستوزیر سابق بریتانیا گفت که کشورهای غربی باید روشن کنند که چه تضمینهای امنیتی بهعنوان بخشی از هر توافق صلح به اوکراین ارائه می شود تا اطمینان حاصل شود که روسیه نمیتواند به سادگی دوباره مسلح شود و پس از چند سال بار دیگر به اوکراین حمله کند.